مقدمه
کبد یکی از ارگان‌های حیاتی بدن است که نقش مهمی در تصفیه خون، متابولیسم، تنظیم سطح هورمون‌ها، و دفع مواد زائد دارد. یکی از روش‌های شایع برای بررسی وضعیت سلامت کبد، سنجش آنزیمهای کبدی در آزمایش خون است. افزایش آنزیمهای کبدی میتواند نشانه‌ای از آسیب یا التهاب در سلول‌های کبدی باشد. در این مقاله، به بررسی کامل آنزیمهای کبدی، دلایل افزایش آن‌ها، علائم ظاهری، تفسیر نتایج آزمایش، خطرات و روش‌های تغذیهای موثر برای حفظ سلامت کبد خواهیم پرداخت.
آنزیم کبدی چیست؟
آنزیمهای کبدی پروتئین‌هایی هستند که فرآیندهای شیمیایی متعددی را در بدن تسهیل می‌کنند. این آنزیمها در کبد تولید شده و در مواقع آسیب کبدی، وارد جریان خون می‌شوند. مهم‌ترین آنزیمهای کبدی عبارتند از:
- آلانین آمینوترانسفراز (ALT)
- آسپارتات آمینوترانسفراز (AST)
- آلکالین فسفاتاز (ALP)
- گاما-گلوتامیل ترانسفراز (GGT)
بالا بودن سطح این آنزیمها در آزمایش خون، به معنی اختلال یا التهاب در بافت کبد است که میتواند دلایل متعددی داشته باشد.
علل افزایش آنزیمهای کبدی کدامند؟
افزایش آنزیمهای کبدی میتواند دلایل مختلفی داشته باشد که از بیماری‌های زمینه‌ای گرفته تا مصرف داروها را شامل می‌شود:
بیماری‌های کبدی
- هپاتیت A، B، C
- بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD)
- سیروز کبدی
- بیماری ویلسون
- هپاتیت الکلی
- بیماری خودایمنی کبد
مصرف دارو و مکمل
- استامینوفن در دوز بالا
- داروهای کاهنده چربی خون مانند استاتین‌ها
- مکمل‌های گیاهی مانند چای کومفری، مکمل آهن، و ویتامین A
شرایط پزشکی دیگر
- کم‌کاری تیروئید
- بیماری سلیاک
- دیابت نوع 2
- سرطان کبد یا متاستاز کبدی
- بیماری متابولیک
عوامل سبک زندگی
- مصرف زیاد الکل
- اضافه وزن و چاقی
- تغذیه ناسالم
تفسیر آزمایش آنزیمهای کبدی
در صورتی که ALT و AST هر دو بالا باشند، ممکن است التهاب غیرالکلی مطرح باشد. اما اگر AST از نظر کمی دو برابر ALT باشد، آسیب کبدی ناشی از مصرف الکل محتمل‌تر است و به طورکلی بسته به علت زمینه‌ای، این افزایش در آنزیمها ممکن است خفیف، متوسط یا شدید باشد.
علائم افزایش آنزیمهای کبدی چیست؟
در بسیاری از موارد، افراد علامتی ندارند. اما اگر آسیب کبدی زمینه‌ساز افزایش آنزیمها باشد، ممکن است علائم زیر ظاهر شود:
- درد شکمی
- ادرار تیره
- خستگی
- خارش
- زردی پوست یا چشم‌ها
- مدفوع کم‌رنگ
- تیره شدن ادرار
- بی‌اشتهایی
- حالت تهوع و استفراغ
آنزیم کبدی بالای 50 یعنی چه؟
هر چند محدوده‌های نرمال ممکن است با توجه به جنس، اندازه بدن و آزمایشگاه متفاوت باشند، اما آنزیمهای کبدی بالای 50 در اکثر افراد بالاتر از سطح نرمال می‌باشد و نیاز به بررسی‌های بیشتر دارد، به‌طور میانگین:
| آنزیم یا شاخص | محدوده نرمال | افزایش خفیف | افزایش شدید | تفسیر بالینی |
|---|---|---|---|---|
| ALT | 0-45 IU/L | 45-100 IU/L | >100 IU/L | آسیب سلول‌های کبدی |
| AST | 0-35 IU/L | 35-80 IU/L | >80 IU/L | در آسیب الکلی، AST بیشتر از ALT است |
| ALP | 30-120 IU/L | 120-300 IU/L | >300 IU/L | انسداد مجاری صفراوی یا بیماری استخوان |
| GGT | 0-30 IU/L | 30-100 IU/L | >100 IU/L | مصرف الکل یا دارو، انسداد صفراوی |
| بیلی‌روبین | 2-17 μmol/L | >17 | >34 | زردی، آسیب شدید کبد |
| آلبومین | 40-60 g/L | <40 | <35 | کاهش عملکرد سنتزی کبد |
بررسی آزمایشگاهی عملکرد کبد
در نتایج آزمایش عملکرد کبد (LFT)، مقادیر مختلفی از جمله آنزیمها و سایر شاخص‌های کبدی دیده می‌شود. این مقادیر با محدوده‌های نرمال مقایسه می‌شوند. تفسیر دقیق نتایج نیازمند بررسی تخصصی توسط پزشک است.
| الگوی آنزیمی | تفسیر احتمالی |
|---|---|
| ALT > AST | آسیب کبدی غیرالکلی، NAFLD |
| AST > ALT | آسیب الکلی کبد |
| ALP بالا+ GGT بالا | اختلال صفراوی یا انسداد |
| ALT و AST بالا + بیلی‌روبین بالا | هپاتیت فعال یا سیروز پیشرفته |
آیا بالا بودن آنزیمهای کبدی خطرناک است؟
بالا بودن آنزیمهای کبدی میتواند گذرا باشد یا نشانه‌ای از بیماری‌هایی مانند هپاتیت یا آسیب کبدی باشد. گاهی این افزایش در آنزیمها ناشی از مصرف دارو است.
اگر علت افزایش آنزیمها مزمن و درمان‌نشده باقی بماند، میتواند به فیبروز، سیروز، نارسایی کبد، یا حتی سرطان کبد منجر شود. بنابراین پیگیری، تشخیص دقیق و درمان به موقع اهمیت بالایی دارد.
افزایش آنزیمهای کبدی در نوجوانان
در نوجوانان نیز ممکن است افزایش آنزیمهای کبدی به دلایلی زیر اتفاق بیفتد. پیگیری منظم آزمایش خون و سبک زندگی سالم برای نوجوانان به ویژه آنهایی که با اضافه وزن دست و پنجه نرم می‌کنند، اهمیت ویژه‌ای دارد.
- کبد چرب ناشی از چاقی
- مصرف بیش از حد داروهای مسکن مانند استامینوفن
- ابتلا به هپاتیت‌های ویروسی
- بیماری‌های ژنتیکی مانند بیماری ویلسون
- فعالیت‌های ورزشی سنگین (افزایش موقت آنزیمها)
آیا کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) باعث افزایش آنزیمهای کبدی می‌شود؟
بله. در بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) که بیشتر در افراد دارای اضافه‌وزن، چاقی یا مبتلا به دیابت دیده می‌شود، تجمع چربی در سلول‌های کبدی میتواند باعث التهاب شود. این التهاب منجر به نشت آنزیم‌هایی مثل ALT و AST به جریان خون شده و در آزمایش خون به صورت افزایش آنزیمهای کبدی ظاهر می‌شود. در مراحل اولیه (استئاتوز ساده)، این افزایش خفیف است، اما در مراحل پیشرفته مانند استئاتوهپاتیت غیرالکلی (NASH) ممکن است آنزیمها به طور قابل توجهی بالا بروند.
آیا بدون مصرف الکل هم ممکن است آنزیمهای کبدی بالا برود؟
بله. برخلاف تصور رایج، افزایش آنزیمهای کبدی لزوماً به مصرف الکل مرتبط نیست. بیماری‌های متابولیک مانند سندروم متابولیک، مقاومت به انسولین و چاقی از علل بسیار شایع کبد چرب غیرالکلیو افزایش ALT و AST هستند.
تفاوت آنزیمهای کبدی در NAFLD و ARLD چیست؟
در NAFLD (کبد چرب غیرالکلی) معمولاً آنزیم ALT بیشتر از AST افزایش پیدا می‌کند یا هر دو نسبتاً برابرند. اما در بیماری کبدی ناشی از مصرف الکل (ARLD)، نسبت AST به ALT معمولاً بیش از ۲ است، یعنی AST بیشتر از ALT افزایش پیدا می‌کند. این الگو در تفسیر آزمایش به پزشک در تشخیص علت بیماری کمک می‌کند.
جدول مقایسه‌ای الگوی آنزیمهای کبدی در NAFLD و ARLD
| ویژگی‌ها | کبد چرب غیرالکلی | بیماری کبدی ناشی از الکل |
|---|---|---|
| علت اصلی | چاقی، دیابت، اختلالات متابولیک | مصرف زیاد و مزمن الکل |
| نسبت AST به ALT | کمتر از ۱ یا نزدیک به ۱ | بیشتر از ۲ |
| علائم شایع اولیه | خستگی، ناراحتی شکمی، بدون علامت | کاهش وزن، تهوع، زردی پوست |
| احتمال پیشرفت به سیروز | وجود دارد | بسیار بالا |
چه زمانی باید نگران افزایش آنزیمهای کبدی در نوجوانان بود؟
افزایش آنزیمهای کبدی در نوجوانان ممکن است به دلایل مختلفی مانند چاقی، سندروم متابولیک، بیماری‌های ویروسی یا حتی مصرف مکمل‌های نامناسب ایجاد شود. به‌ویژه با افزایش چاقی در سنین نوجوانی، کبد چرب غیرالکلی در این گروه سنی نیز رو به افزایش است. اگر نوجوان علائمی مانند خستگی، ناراحتی شکمی یا تغییر رنگ پوست و چشم دارد، بررسی عملکرد کبد با آزمایش خون توصیه می‌شود.
متن انگلیسی
NAFLD is becoming more common, especially in Middle Eastern and Western nations as the number of people with obesity rises.
منبع نقل قولترجمه فارسی
شیوع بیماری کبد چرب غیرالکلی در خاورمیانه و کشورهای غربی با افزایش چاقی رو به رشد است.
آیا آسیب کبدی ناشی از الکل برگشت‌‌پذیر است؟
در مراحل اولیه، بله. اگر مصرف الکل به طور کامل متوقف شود و مراقبت‌‌های تغذیهای و پزشکی انجام گیرد، کبد میتواند تا حد زیادی خود را بازسازی کند. اما در صورت تداوم مصرف و رسیدن به مرحله سیروز، آسیب‌ها معمولاً غیرقابل برگشت خواهند بود.
آیا افزایش آنزیمهای کبدی همیشه به معنای بیماری جدی است؟
خیر، گاهی این افزایش موقت است و به دلایل ساده‌ای مانند مصرف دارو، عفونت ویروسی یا فعالیت بدنی شدید ایجاد می‌شود. اما اگر در چند نوبت آزمایش متوالی بالا باقی بماند، نیاز به بررسی دقیق‌تر و تعیین علت اصلی دارد.
درمان افزایش آنزیم کبدی چگونه است؟
حدود یک‌سوم افراد با آنزیم کبدی بالا، طی دو تا چهار هفته به سطح طبیعی بازمی‌گردند. در صورت ادامه افزایش، پزشک ممکن است آزمایش‌های بیشتر یا تصویربرداری (سونوگرافی، سی‌تی یا MRI) تجویز کند یا شما را به متخصص گوارش ارجاع دهد. درمان وابسته به علت زمینه‌ای است. گاهی فقط اصلاح سبک زندگی کافی است و گاهی نیاز به مداخلات دارویی یا تخصصی می‌باشد:
- پرهیز از مصرف الکل و مواد سمی برای کبد
- کاهش وزن در صورت اضافه وزن
- اصلاح رژیم غذایی
- ترک مصرف داروهای مشکوک با نظر پزشک
- درمان دارویی برای هپاتیت‌ها یا بیماری‌های خودایمنی
متن انگلیسی
There is no magic pill or supplement that can cure liver disease or prevent damage on its own.
منبع نقل قولترجمه فارسی
هیچ مکملی به تنهایی نمی‌تواند بیماری کبد را درمان یا از آسیب به آن پیشگیری کند.
چه غذاهایی آنزیم کبدی را پایین می‌آورد؟
برای حفظ سلامت کبد، باید مواد مغذی کافی به آن رساند. رژیم مدیترانه‌ای (مملو از سبزیجات، میوه، پروتئین بدون چربی) برای عملکرد بهتر کبد توصیه می‌شود. غذاهای مفید برای کبد عبارتند از:
- قهوه (بدون شکر و کرم): کاهش آنزیمهای کبدی، بهبود التهاب کبد
- چای سبز: احتمال کاهش خطر سرطان کبد ، منبع ویتامین K و گلوتاتیون
- ماهی و مرغ: منابع پروتئین بدون چربی (ماهی‌های چرب مانند سالمون و تن)
- حبوبات و آجیل‌ها: پروتئین و ویتامین E بالا (مثل بادام، فندق، پسته، تخمه کدو)
- زیتون و روغن زیتون: ویتامین E، آنتی‌اکسیدان و کلسترول خوب
- سبزیجات برگ‌دار: سرشار از ویتامین K و گلوتاتیون
- انواع توت‌ها: آنتی‌اکسیدان و ضدالتهاب (مثل بلوبری)
- جو دوسر: فیبر بالا و کمک به حرکات روده منظم و کاهش التهاب و تنظیم قند خون
- روغن زیتون: بهبود عملکرد آنزیمها و افزایش HDL
حقایق تغذیهای مهم
- مکمل‌های سم‌زدا جایگزین عملکرد طبیعی کبد نیستند.
- مصرف زیاد چربی اشباع و ترانس با آسیب کبدی مرتبط است.
- کاهش وزن حتی به میزان ۵٪ میتواند آنزیمهای کبدی را کاهش دهد.
باورهای نادرست درباره سلامت کبد
- پاکسازی کبد با رژیم‌های خاص ضروری است.
- فقط الکل و دارو باعث آسیب کبدی می‌شوند.
- آسیب کبدی بلافاصله منجر به بروز علائم بروز می‌کند.
- مکمل‌های کبدی درمانگر هستند.
نقش فعالیت بدنی در سلامت کبد
فعالیت بدنی یکی از مؤثرترین روش‌‌ها برای کاهش چربی کبد، کاهش التهابات سیستمیک و بهبود عملکرد آنزیمهای کبدی است. مطالعات متعددی نشان داده‌اند که حتی بدون کاهش وزن چشمگیر، ورزش منظم میتواند اثرات مفیدی بر عملکرد کبد داشته باشد.
فواید ورزش برای کبد
- کاهش چربی داخل سلول‌های کبدی
- کاهش مقاومت به انسولین
- بهبود پروفایل چربی خون
- کاهش سطوح ALT و AST
- کاهش التهاب مزمن خفیف (low-grade inflammation)
متن انگلیسی
Aerobic exercise reduces hepatic lipids in obesity even in the absence of body weight reduction.
منبع نقل قولترجمه فارسی
ورزش هوازی حتی بدون کاهش وزن، چربی کبد را کاهش می‌دهد.
چه نوع ورزشی مناسب است؟
برای افراد مبتلا به کبد چرب یا در معرض آن، ترکیبی از ورزش هوازی و مقاومتی توصیه می‌شود:
- ورزش‌های هوازی: پیاده‌روی سریع، دوچرخه‌سواری، شنا، دویدن سبک (حداقل ۱۵۰ دقیقه در هفته)
- ورزش‌های مقاومتی: تمرینات با وزنه، استفاده از باند کشی یا وزن بدن (۲-۳ بار در هفته)
- حتی ۳۰ دقیقه پیاده‌روی روزانه هم میتواند تأثیر مثبتی بر عملکرد کبد داشته باشد.
نکات مهم
- اگر فرد دچار سیروز یا نارسایی کبدی باشد، برنامه ورزشی باید حتماً زیر نظر پزشک یا متخصص طب فیزیکی تنظیم شود.
- نوجوانان دارای کبد چرب نیز باید فعالیت بدنی روزانه داشته باشند. حذف کم‌تحرکی از مهم‌ترین اقدامات اولیه است.
- فعالیت بدنی نه تنها بر کبد، بلکه بر بهبود خواب، خلق‌وخو و سطح انرژی کلی بدن نیز اثر مثبت دارد.
پیشگیری از آسیب کبدی
- تغذیه سالم (رژیم مدیترانه‌ای)
- واکسیناسیون هپاتیت A و B
- انجام آزمایش‌های دوره‌ای
- عدم مصرف داروهای گیاهی ناشناخته
- تحرک بدنی روزانه
- حفظ وزن سالم
نقش آموزش در سلامت کبد
افزایش آگاهی عمومی درباره عملکرد کبد، علائم بیماری‌های کبدی و تأثیر سبک زندگی بر سلامت آن، میتواند نقش مهمی در کاهش شیوع این بیماری‌ها ایفا کند. آموزش نوجوانان، والدین و حتی معلمان درباره تغذیه سالم، پرهیز از مصرف خودسرانه‌ی مکمل‌ها و داروها، و اهمیت ورزش، میتواند از سنین پایین مسیر سلامت کبد را هموار کند. آگاهی، نخستین گام در پیشگیری است.
نقش مدارس و رسانه‌ها
برنامه‌های آموزشی در مدارس و کمپین‌های اطلاع‌رسانی در رسانه‌ها می‌توانند به شناخت زودهنگام علائم بیماری‌های کبدی کمک کنند. ارائه‌ی محتوای علمی و قابل‌درک برای عموم مردم، خصوصاً نوجوانان، راهی مؤثر برای کاهش رفتارهای پرخطر و تشویق به معاینات دوره‌ای است.
جمع‌بندی و توصیه نهایی
سلامت کبد نقش کلیدی در تنظیم متابولیسم بدن، سم‌زدایی، و تعادل هورمونی دارد. با افزایش شیوع بیماری‌هایی مانند کبد چرب غیرالکلی و آسیب کبدی مرتبط با الکل، اهمیت آگاهی و پیشگیری بیش از پیش مشخص شده است. اصلاح سبک زندگی، تغذیه متعادل و ورزش منظم از مهم‌ترین اقدامات برای حفظ عملکرد طبیعی آنزیمهای کبدی و جلوگیری از پیشرفت آسیب‌ها هستند.
پایش منظم آنزیمهای کبدی، انجام آزمایش‌های عملکرد کبد و مراجعه به پزشک در صورت مشاهده علائم مشکوک مانند خستگی مزمن، زردی یا ناراحتی شکمی، میتواند به تشخیص زودهنگام کمک کند.
به یاد داشته باشید:
- تغذیه سالم
- فعالیت بدنی منظم
- پرهیز از مصرف بی‌رویه‌ی الکل
- کنترل وزن
همگی در پیشگیری از بیماری‌های کبدی مؤثر هستند.
سناریوها
سناریو ۱: نوجوان ۱۶ ساله با مصرف زیاد نوشابه انرژی‌زا
علی نوجوانی 16 ساله و اهل ورزش که هر روز ۲-۳ تا نوشابه انرژی‌زا می‌خوره چون فکر می‌کنه، برای تمرکز و تمرین بهتره. مدتیه احساس خستگی و بی‌حالی می‌کنه. بعد از انجام آزمایش خون، آنزیمهای کبدش بالا گزارش می‌شن.
- کبد حتی در سن پایین ممکنه آسیب ببینه.
- مصرف زیاد نوشیدنی‌های انرژی‌زا، مکمل‌های ورزشی نامطمئن یا بدون تجویز، میتونه به کبد آسیب بزنه.
- مشورت با پزشک قبل از مصرف هر مکملی ضروریه.
سناریو ۲: جوان ۲۵ ساله با استرس و مصرف زیاد استامینوفن
مریم جوان 25 ساله و دانشجو برای سردردهای ناشی از استرس امتحان، روزانه ۳-۴ عدد استامینوفن مصرف می‌کرد. چند هفته بعد دچار حالت تهوع، بی‌اشتهایی و خستگی شد. آزمایش خون، افزایش آنزیمهای کبدی رو نشون داد.
- مصرف خودسرانه مسکن‌ها مخصوصاً استامینوفن در دوز بالا، یکی از علل شایع آسیب کبدی در جوانان هست.
- استامینوفن بی‌ضرر نیست خصوصا اگر زیاد مصرف بشه.
- کبد مسئول سم‌زدایی بدنه و با خوردن زیاد داروها بدون تجویز پزشک آسیب میبینه.
- مقدار مصرف انواع دارو، حتی داروهای ساده از اهمیت زیادی برخورداره.
سناریو ۳: مرد ۴۵ ساله با استئاتوز کبدی (کبد چرب)
آقای حسینی، مرد 45 ساله، کارمند بانک، اضافه‌وزن ، تحرک کم و رژیم غذایی پرچرب دارد. طی چکاپ دوره‌ای، آنزیمهای کبدش بالا بود. سونوگرافی نشان داد که کبدش چرب شده.
- کبد چرب (استئاتوز) یکی از شایع‌ترین علل افزایش آنزیمهای کبدی در افراد میان‌ساله، ولی با تغذیه و ورزش قابل کنترل و درمانه.
- چربی دور شکم = چربی دور کبد.
- کبد چرب معمولاً بی‌علامته ولی اگه تحت درمان قرار نگیره، خطرناک میشه.
- با کاهش وزن، ورزش و رعایت رژیم غذایی مناسب، میشه مقدار آنزیمهای کبدی رو به حالت نرمال برگردوند ولی اگر به فکرش نباشه، ممکنه آسیب برگشت ناپذیر بشه.
سناریو 4 : زن ۶۵ ساله با داروهای متعدد و آسیب دارویی به کبد
خانم سهرابی، ۶۵ ساله، با سابقه دیابت و فشار خون، روزانه ۷-۸ قرص برای کنترل بیماری‌هایش مصرف می‌کند. اخیراً بی‌حال شده و آزمایش خون سطح بالا آنزیمهای کبدی را نشان داده است.
- در سالمندان، مصرف هم‌زمان داروهای زیاد، میتونه باعث آسیب کبدی بشه.
- با افزایش سن آسیب‌پذیری کبد نسبت به دارو افزایش پیدا می‌کنه.
- پزشک هنگام تجویز داروها باید احتمال هرگونه تداخل دارویی و آسیب به کبد رو رد کنه.
- بدون مشورت پزشک، دوز هیچ دارویی را اضافه نکرده و هیچ داروی جدیدی مصرف نکنید.
سناریو ۵: کودک ۵ ساله با هپاتیت ویروسی A
نیما، پسر ۵ ساله که به مهدکودک هم میره چند روزیه که بی‌حاله، چشماش و صورتش زرد شدن و اشتهاش کم شده. پزشک بعد از آزمایش خون، تشخیص هپاتیت A (ویروسی) داده که از طریق غذا یا دست آلوده منتقل میشه.
- هپاتیت A در کودکان با رعایت بهداشت دست و غذا قابل پیشگیریه و معمولاً خودبه‌خود بهبود پیدا می‌کنه.
- شستن دست‌ها قبل از غذا، مهم‌ترین راه پیشگیریه از هپاتیت A در کودکان، خصوصا کودکانی که به مهدکودک میرن، هست.
- واکسن هپاتیت A وجود داره و میتونه از آسیب کبدی به خوبی پیشگیری کنه.
- علائم این بیماری در بیشتر موارد خفیفه ولی خظر سرایت به دیگران وجود داره.
سوالات متداول
سوالات متداول
بله، در صورتی که بالا بودن آنزیمهای کبدی، پیگیری و درمان نشود، به آسیب کبدی دائمی و غیرقابل برگشت منجر می‌شود که بسیار خطرناک است.
اگر سطح ALT و AST در خون از مقدار نرمال فراتر رود، به آن آنزیمهای کبدی بالا می‌گویند.
به طور کلی تنها علامت ظاهری بالا بودن آنزیمهای کبدی، زرد شدن پوست، مخاط دهان و بخش سفید چشم می‌باشد. این علائم معمولا در آسیب‌های جدی به کبد نمایان می‌شوند و آسیب‌های خفیف معمولا بی‌علامتند.
مصرف متعادل قهوه، چای سبز، حبوبات و آجیل‌ها، زیتون و روغن زیتون، سبزیجات برگ‌دار، جو دوسر می‌توانند سطح آنزیمهای کبدی را کاهش دهند.
آسیب کبدی به دنبال بیماری‌های کبد، مصرف انواع داروها و مکمل ها، سبک زندگی کم‌تحرک با رژیم غذایی پرچرب و مصرف زیاد الکل و همچنین برخی بیماری‌های زمینه‌ای می‌توانند منجر به افزایش آنزیمهای کبدی بشوند. درد شکمی، ادرار تیره،خستگی، خارش، زردی پوست یا چشم‌ها، مدفوع کم‌رنگ، تیره شدن ادرار، بی‌اشتهایی، حالت تهوع و استفراغ از علائم آن می‌باشند.
درمان قطعی‌ای برای بالا بودن آنزیمهای کبدی وجود ندارد، اما با تغییر سبک زندگی، رژیم غذایی مناسب، حفظ وزن ایده‌ال و افزایش فعالیت بدنی، همچنین پیدا کردن علت زمینه‌ای و درمان آن، می‌توان این بیماری را کنترل کرده و از بدتر شدن آن جلوگیری کرد.